Ik heb echt een super week achter de rug. Het WWOOF-en was zo’n goede ervaring. Naast het werken, wat best pittig was, heb ik veel gedaan en geleerd. Ik ben een week bij Jiro en Sanae geweest, een stel van rond de 65 jaar oud met een boerderij en een grote groentetuin, wat olijf- en fruitbomen, rijstvelden, ze kweken shitakes en hebben geiten en katten. Ze proberen wat betreft groenten, fruit en rijst zelfvoorzienend te leven op Shodoshima. Het is een klein eilandje (de omtrek is maar 126 km) en het is bekend vanwege het mediterraanse klimaat met veel zon en weinig regen. Hier vind je, als enigste plek in Japan, olijfbomen. Het eiland staat er vol mee. Ook zijn er veel sojasaus fabrieken waar sojasaus nog ambachtelijk wordt gemaakt en wordt hier udon gemaakt (dikke noodles).

De boerderij is 100% biologisch, ze gebruiken geen chemicalien. Voor het toilet gebruiken ze micro-organismen, waarna het de natuur instroomt zonder dat het gaat stinken. Op de boerderij heb ik onder andere meegeholpen met het werk in de groententuin; onkruid wieden, plantjes uitdunnen en opnieuw planten, bemesten, etc. We hebben in boomstammen gaten geboord en daarin plugjes geslagen met een soort rubberen spul erop. Later brachten we de boomstammen naar een heuvel waar ze 2 jaar de tijd nodig hebben voordat er uit die plugjes shitakes groeien. Ook hebben we olijfbomen die omgewaaid waren rechtop gezet en met stokken verstevigd, het geitenhok uitgemest en de composthoop bijgevuld met bergen vers gemaaid gras. Tijdens het werken heb ik zoveel insecten gezien, allemaal kleurige en grote kevers en spinnen, verder veel vlinders en een paar enorme duizendpoten en maden. Elke ochtend werkte ik 3 uur en elke middag ook 3 uur, met een siesta in de tussentijd. En dan was er het ‘familiebad’ rond 18.00 uur. Sanae stookte een kacheltje op dat een klein bad verwarmde waar je in kunt zitten. Het werkt hetzelfde als bij een onsen, maar nu ga je omstebeurd in bad. Daarna was het etenstijd. Dat bestond uit een aantal verschillende kommetjes; rijst, miso soep, groenten en vlees of vis. Het was allemaal zo lekker! Daarna deed ik de afwas en dan zo rond 20.30 uur ging ik naar mijn tuinhuisje, waar ik sliep, en deed ik verder niet meer zoveel. Een beetje liggen en lezen. Ik was aardig uitgeput na een dag werken.

Ik werkte meestal met Sanae en de eerste twee dagen was er een vrouw uit Hokkaido (noord Japan) bij die ook meewerkte en mee at. Beide konden weinig Engels en we in werkte samen in stilte, wat eigenlijk wel ontspannend was. Ik vond het werken in de tuin heerlijk. Het is zo ontspannend om met je handen in de aarde te werken en het geeft een voldane moeheid. Ik vond het wel jammer dat Sanae me niet zoveel kon uitleggen over wat we aan het planten waren en waarom dat op die manier moest bijv. Soms deed ik ‘s avonds navraag bij Jiro die wat beter Engels sprak. Jiro heeft een paar jaar geleden een beroerte gehad en was halfzijdig verlamd. Door oefeningen kwam hij op een gegeven moment uit zijn rolstoel, maar nog steeds is zijn linkerkant erg zwak. Hij kan niet werken in de tuin en slaapt veel overdag. Sanae staat wel dagelijks in de tuin. Ik heb veel respect voor haar gekregen. Ik kon haar tempo niet bijbenen. Ze was ook de hele tijd in de weer. Als we uit de tuin kwamen, stookte ze het bad warm, kookte ze, maakte ze schoon, regelde ze dingen. Ik heb haar alleen zien zitten tijdens de maaltijden.

Naast het werken was er veel vrije tijd en ging ik mee met Jiro en Sanae. Ik heb ongeveer 3,5 dag gewerkt en de rest bestond uit leuke dingen doen samen. We hebben een middag thee gedronken met een vriendin van Sanae. Met de woordenboeken erbij probeerden we een gesprek te voeren, soms gaat het zo moeizaam, maar we hebben toch wat kunnen uitwisselen. We zijn naar een surpriseparty geweest van een stel dat pas getrouwd is maar nog geen feest gegeven had. ‘S morgens hebben we eerst sushi gemaakt om ‘s middags mee te nemen naar het feestje. Daar werd ook mocha gemaakt, Japans gebak van een soort rijstdeeg. Op zaterdagavond werd er een etentje georganiseerd op de boerderij en kwamen er familie en vrienden langs. In de tuin werd een grote wok op een vuurtje gezet om zelfgemaakte udon in te koken. Op mijn laatste dag heb ik samen met Sanae het eiland rondgereden. Ik heb een heleboel sojasaus-fabrieken gezien, een museum over de productie van sojasaus, een aardbeienboerderij, een wandeling langs grote rijstterrassen en toen naar een repetitie van een Japans theaterstuk. De volgende ochtend kreeg ik een lunchpakketje van Sanae en heb ik de ferry naar Okayama genomen en daarna de bus naar Hiroshima, waar ik nu weer in een hostel zit en sushi’s uit de supermarkt eet..

Osaka is het tegen overgestelde van Kyoto en Nara; een moderne futuristische stad. Je hebt hier veel loopbruggen boven autowegen en daar boven rijden dan weer auto’s en metro’s. Ook zag ik een autoweg door een gebouw gaan. Er is verder niet zoveel te doen, behalve dat je hier goed kunt uitgaan. Vrijdagavond ben ik een paar barretjes af geweest. Het zijn een soort hokjes met 1 bar van ongeveer 5 meter lang in een L-vorm met een aantal krukken ervoor. En dat is het. Allemaal in een super kleine ruimte. Dus je zit gezellig met z’n allen naast elkaar aan de bar. Vaak hangt er een tv boven, met wat microfoons voor karaoke. Een Japanner wilde graag samen met mij ‘Hey Jude’ van The Beatles zingen. Dus ik moest er ook aan geloven. Ja, ik heb me daar wel vermaakt 🙂

Gisteren ben ik naar een club geweest in een kelder, met zowel Japanners als toeristen. Ik vond het wel opmerkelijk hoe Japanners los gaan, in tegenstelling tot die rustige, introverte kant die ik tot nu toe van ze gezien heb. Ze zijn ineens enorm sociaal en dansen enthousiast. Gisteren ging ik er alleen heen maar ik ontmoette al snel een groepje Fransen + iemand uit de Filipijnen, die hier in Osaka Japans studeren. Ik heb zo’n beetje de hele nacht met hen doorgebracht. En ik ben uitgenodigd om kerst te vieren in Manilla, de Fillipijnen 🙂

Ik zit hier nu met een lichtelijke kater en ben mijn stem bijna kwijt. Maar het was super gezellig. Vanavond wat bijslapen en dan morgen WWOOF-en op het eiland Shodoshima. Hier ga ik op een boerderij werken voor 1 week.

Foto’s komen later!

Hoeveel tempels ik inmiddels gezien heb weet ik niet precies, maar het zijn er aardig wat. Nu zit ik in Nara, ook een oude stad, wel een stuk kleiner dan Kyoto. De meeste tempels en andere heiligdommen bevinden zich in een groot park waar ook een heleboel herten rondlopen. Ze zijn erg tam en gericht op eten. Mijn sushi kon ik vanmiddag niet rustig opeten op een bankje in het park, want ze zijn er snel bij en aardig volhoudend. Ik zit hier trouwens wel in een mooi hostel. Het is een houten theehuis van 100 jaar oud, met een mooie tuin. Foto`s komen later, want ook de computer hier is oud, zelfs nog met diskette ingang, en geen usb.

Morgen vertrek ik naar Osaka. Ik was niet van plan om hier heen te gaan, maar hoorde dat het een leuke stad is om uit te gaan en daar heb ik nu veel zin in. Ik heb eventjes genoeg tempels gezien..

Ik heb de afgelopen 4 dagen een fiets gehuurd en ben hiermee Kyoto doorgefietst. Dit was zo relaxed. Vandaag heb ik een trein gepakt naar Mt. Kurama, een berg die noordelijk van Kyoto ligt. Er liep hier een paadje door een mooi bos, via allemaal historische heiligdommen. In het midden lag een grote tempel waar boeddhistische monnikken zaten te zingen en er was een soort van dienst bezig. Helaas mag je in de meeste tempels geen foto`s nemen. Na deze tocht ben ik gaan relaxen in een Japans badhuis: een onsen. Het was een buitenbad met een mooi uitzicht op een kersenbloesem. Mannen en vrouwen gaan hier gescheiden baden in een grote baden, dit gebeurd naakt. De baden hebben verschillende temperaturen, maar het is allemaal heet. Er zijn een aantal regels waar je je aan moet houden. Zoals dat je je van tevoren eerst goed moet wassen, want je gaat allemaal samen in een bad waarvan het water alleen `s avonds ververst wordt. Het is belangrijk dat je geen zeepresten meeneemt in het bad. Ik heb lekker zitten weken, heel ontspannen en gemoedelijk. Toen ik op de terugweg op de trein stond te wachten kreeg ik van een vrouw achter mij ineens een cake`je, zo lief. Het was een groen cake`je met een boon erop. Je vind hier echt veel producten met groene thee erin, ook chocolade en groene thee ijs bijv. De mensen zijn hier ontzettend aardig en ik heb al een aantal keer meegemaakt dat ik werd aangesproken door een Japanner terwijl ik kaart zat te lezen. Ze bieden dan aan om te helpen en vaak lopen of fietsen ze ook een stukje mee. Zo heb ik de afgelopen dagen veel leuke ontmoetingkjes gehad hier.

Na de onsen was het tijd om de fiets terug te brengen en ben ik op de terugweg door de wijk Gion gelopen. Gion is een beroemde geisha wijk, met houten huizen en rode lampionnen. In een straat zag ik allemaal mensen met fotocamera`s opgesteld staan en toen zag ik inderdaad een paar geisha`s voorbij schuivelen. Door de hele straat waren mensen aan het flitsen en de geisha`s begonnen op een gegeven moment een beetje te rennen. Dat was een beetje een sneu gezicht, alsof ze opgejaagd werden door paparazzie.

Naast tempels heb ik de afgelopen dagen een paar zentuinen gezien: pure esthetiek en perfectie. Stenen, mos en aangeharkt grind symboliseren onderdelen uit de natuur, zoals bijv. grind dat in golvende patronen is aangeharkt dat de zee symboliseert. Soms zitten Japanners er een tijd lang rustig naar de kijken, als een soort meditatie. Ze lijken helemaal op te gaan in het moment en dit ervaren ze vrij individueel. Ik vind het wel mooi hoe ze hier de dingen beleven, op een introverte manier.